czwartek, 29 września 2016

Random thoughts about health and sugar addiction.



This week I'm on a training and we're having a coffee break right now. Involving (of course) a lot of sweets. But since I am no longer that kind of a person (I hope) I run away from that sinister room, just grabbing quickly two chocolate cookies and an orange juice (sadly not fresh squized). I'm still vulnerable and not self confident enough so I really have to use this kind of techniques of avoiding sweet allures. Now I'm standing in front of the building, enjoying the autumny weather and decided to share with you some thoughts about health and eating well. Or more accurate- about how to break up your relationship with sugar addiction.

It's not easy to do it. Only you can motivate yourself but still it won't be easy. Each person has their own way to achieve their goals. It was the same with me. I've been trying so many times to cut down on amount of sugary things I've been eating since I started working in an office. You know this story- repetitiveness at work, boredom and this bad feeling growing inside us- the feeling that we lost our chance for something better. Classic and simple way to start eating unhealthy snacks. After seven years of treating my body so bad I changed into some chocolate monster. I can't even say when it had started. But I can say one thing for sure. I was a monster. I could eat even two bars of chocolate a day. I was fat (still am), always sleepy and with less energy than I used to have. It was high time I stopped following that destructive way.

I can't count how many times I tried to achieve this difficult task. I tried and tried. Almost every day I was telling myself I should stop, but It was useless. Then, one beautiful day, I found a solution. I just had to change my surroundings for a while. I needed a therapy in a completely different enviroment. I knew I would have to come back to my office at the end, it was inevitable. But I had to start somewhere.

Luckily my holidays were about to start so I seized the chance. It was perfect time to do something crazy. So I did. I asked for an unpaid leave, mixed it with my normal holiday days and left my country for a month. Furthermore I had to take a small loan. I know it was quite crazy but sometimes you just have to risk. My therapy cost me a great sum of 2000 euros but it was totally worth it. Besides, it was my holiday so this therapy was a great fun.

My new background turned to be in Spain. I went to Lanzarote for a month, to learn english and spanish, but at the same time to work on my willpower. It was the best opportunity. When you have something you want to forget about you should draw attention from it. So I planned a lot of swimming, walking and many other activities. Without spare time it was a great chance I was able to avoid temptations. The perfect weather was to help me with my goal.

My greatest weaknesses was not only chocolate but also coca cola. When I was planning my theraphy at home, I decided not to buy sugary things at all. But as you can prefigure things turned out to be completely different from what I imagined, I think I simply overestimated my powers. Everything seemd so simple at home, but plans and hopes often differs from reality...

First days of my new life were difficult. I bought not only two bars of chocolate on my first visit to a shop, but also a can of coca cola on the sixth day of the trip, right after climbing a very high mountain. I nearly gave up the gost when I climbed on that peak. I had not enough water and I craved for a bottle of coca cola during the climbing. I couldn't put this thought out of my mind. When we finally reached the peak it was too late to go to a shop. On this account I wasn't able to buy myself a nice bottle of my favourite drink. But I promised myself I would do it the very next day. When this day happend I immidiately run to a shop to buy a can of coca cola. And even if I didn't really need it, (I wasn't even thirsty), I bought it. We were about to go for a next trip, without a shop within reach (again) so this time I wanted to be on a safe side and be prepared for everything. I thought if I didn't feel thirsty I wouldn't drink it. I just wanted to have it with me just in case. How stupid I was. But it was all so me. As you can imagine, I drank the beverage almost immidiately when we got to our destination. Why? Because I had it. Well...

The same was with chocolate. I always bought some bars just in case, even if I didn't crave for one. Not much changed in Spain. It was a bad start, I know. But it was better day after day. I started to plan my days carefully and made myself too busy to think of chocolate. Besides it was too hot to buy it, for example, during the trip to a beach. I had to eat a whole bar straight away or it would melted in two minute's time. And I like to enjoy every piece of my chocolate. I didn't want to eat it in a hurry, like a hungry animal. I think that helped me the most.

I was changing slightly day by day, but I still had to buy bars of chocolate on my visits to Lidl. Just in case of course. I just needed that feeling, that certainty that I have something sweet in my fridge. But you know what? Finally, one day, I noticed that it wasn't me who ate all that chocolate I was buying. It was my husband! The one who always shouted at me for buying too many bars. And when he emptied my stock of food I had to resupply it. Just in case, again. A vicious circle. It was time to broke that habit. Because even if I didn't eat that chocolate, I still had to buy it. That thought was a bit destructive for my soul.

The first step was small, I couldn't stop just like that. You must remember- this habit lasted for seven years! It would be a miracle if I just stopped one day. So I bought two identical bars of chocolate, one for me, one for my husband. I wanted to have my "just in case" bar, without no one to eat it. And you know what? It was it! A success! My husband ate his bar in two days and bought another one (all by himself) but I have mine for a whole week. It would be longer but in the end I share my chocolate with my man. But finally I was feeling safe, having my own bar of chocolate in the fridge. And when I had that feeling in me I finally didn't have to buy next bars, because I lost that anxiety in me. From that day I enjoyed my precious chocolate at peace and ate just a piece per day, not more. Accordingly, after two weeks of living like a chocolate monk I found that chocolate brands I loved before suddenly became too sweet. In this way, just in the middle of my month's trip, I found myself sticking only to dark chocolates. And I ate less and less... Now it's only a piece or two during the day, sometimes nothing. Sometimes I don't even think about it. But sometimes I do :) It's not easy to change completely, don't believe in miracles ;)

Furthermore I completely forgot about coca cola (of course those changes also lasted more than a day) and started to drink juices instead of it. At the beginning I had to change cola into something more healthy but still, cointains sugar. Remember, everything we do should be done in tiny steps, that is the key to a success. That's why I started with normal juices (with sugars added), then went into fresh juices, without sugars, to finally complete my long trip with water. When I came back from my holidays I was a new person. My eyes didn't spark at the sight of a can of coca cola or a bar of sweet chocolate. When I was in a shop my hands weren't trembling while walking in an aisle full of chocolate but I just passed by indifferently (well, almost).

Now I feel much better. My migrenes are visiting me less often, I don't have to nap every day and generally I'm more active. I didn'lose much weight but I still like myself better. I think I have to wait some more time and I will manage to lose more kilos. When I came back to my normal life I started to eat slightly more sugar than on that trip, but I am not a sugar fun anymore. I have many hopes for the future. I don't want to go back to my old life, that's for sure. I don't want to change into anti sugar freak either. I'm not going to search each food looking for the smallest amount of sugar, it's too sad. I'm just going to stop eating so much sweets. Do you think I'll manage? Well, we don't know what future brings us but I have high hopes. I just have to watch myself, especially at work, and it should be fine. Wish me luck!

środa, 28 września 2016

Tracy Beaker Gra w wyzwania/ Jacqueline Wilson



Nie wiem, jak mogłam tak długo patrzeć na tę książkę nieprzychylnym wzrokiem. Kupiłam ją całkiem przypadkiem, w sklepie z używaną odzieżą. Nie wiem nawet jak to się stało. Okładka przecież była niezachęcająca, a nie przypominam sobie, abym czytała opis umieszczony z tyłu. Bo gdybym tak zrobiła, na pewno bym tej książki nie zabrała do domu. Możliwe że był to akurat ostatni dzień wyprzedaży i nic innego nie było w koszu z książkami, a ja koniecznie chciałam coś kupić. Naprawdę nie pamiętam, co się wtedy stało. Cała historia z tą książką była naprawdę dziwna. Przeleżała pół roku na półce pod ławą, gdzie wrzucam różne papierowe śmieci, które czekają na segregację (czasem parę miesięcy) by ostatecznie osiąść na stałe w pudle przeznaczonym na książki. Pudło to kupiłam po przeprowadzce do mieszkania męża, gdy nie wiedziałam gdzie pomieścić tomy zakupione swego czasu w  sklepie second-hand.
Zaraz po zakupie pudła miałam okazję przejrzeć wszystkie używane książki, które kupiłam kiedyś niemal hurtowo i porzuciłam. I właśnie wtedy przyjrzałam się tej konkretnej książce uważniej. To, co ujrzały moje oczy, gdy patrzyłam na okładkę, wreszcie trzeźwym okiem, zniechęciło mnie do tej pozycji kompletnie. Okazało się bowiem, że przez przypadek kupiłam tytuł dla dzieci! Musiałam naprawdę być w amoku, gdy wchodziłam do tamtego sklepu. Kolejne trzy lata książka przeleżała w swoim pudle, ciągle przekładana, gdy otwierało się wieko. Jakoś nie miałam serca, żeby choćby do niej zajrzeć i sprawdzić, co w sobie skrywa. Przecież miałam już 30 lat i nie dla mnie były bajki dla dzieciaków. Byłam przekonana w duszy, że ta książka dokona żywotu w swoim pudle, dopóki jej komuś nie wydam.
 I nagle zdarzył się cud. Znowu pośpiech, potrzeba szybkiej decyzji, planowany na szybko wyjazd, potrzebna książka do samolotu. Nie chciałam się wczytywać w żadną nową książkę, gdyż akurat czytałam jakiś inny opasły tom, a koniecznie chciałam mieć towarzystwo w samolocie i pociągu. „Tracy Beaker” miała być lekka i nieciekawa- idealne towarzystwo na parę godzin podróży. Mogłam bez obaw poczytać trochę, żeby zabić nudę podróżowania, bez obaw, że wczytam się w coś nowego, gdy w domu czekała inna, zaczęta książka.
I nagle szok- parę pierwszych stron i już byłam stracona. Bajka dla dzieciaków okazała się żywą i zabawną opowieścią o życiowych problemach z punktu widzenia dziecka. Coś w stylu „Zwierzeń Georgii Nicolson”, tylko dla trochę młodszych ludzi. Po kilku rozdziałach nie mogłam się sobie nadziwić, że tak długo ta książka musiała czekać na moją uwagę. Była przecież doskonała- szybka, pełna humoru, zabawna w swój oryginalny sposób, niesamowicie wciągająca. I tak naprawdę wcale nie jestem przekonana, czy jest to typowa książka dla dzieci, pomimo licznych nagród dla książek dziecięcych, które otrzymała. Uważam, że śmiało można ją polecić także dla rodziców lub nastolatków. Myślę, że problemy dzieci i nastolatków niewiele się różnią i ta niewielkich rozmiarów książka zabawi nie tylko dzieci, ale i dorosłych, a także tych „prawie dorosłych”. Problemy dziecięce przedstawione są tu naprawdę żywo, aż się nie chce odkładać książki, tak ciekawie Tracy opowiada o swoim życiu. Przemyślenia są pokazane w zabawny sposób, a to, jak Tracy patrzy na świat, jest tak prawdziwe, że wiele rodziców może się nauczyć od tej dziewczynki, jak mają postępować ze swoimi własnymi pociechami, aby w rodzinie panowała harmonia. Oczywiście do pewnych zasad wymyślanych przez dzieci nie można się nagiąć, bo inaczej szybko byśmy zbankrutowali, nie zyskując wcale tym samym miłości dzieci, jak wydawało się Tracy. Ale od tego właśnie jesteśmy my- dorośli, aby umieć oddzielić ziarna od plew, rzeczy istotne z punktu wychowania dziecka i te, które mogą nam tylko pomóc w rozpuszczeniu pociechy, która stanie się źródłem utrapień. Jednak mimo tych wszystkich mądrych i jakże dorosłych spostrzeżeń miło było choć raz ujrzeć te sprawy w krzywym zwierciadle oczu dziecięcych. Jakaż to była cudowna odmiana po latach życia w kręgu sztywnego i rozsądnego dorosłego myślenia!
Jeśli ktoś lubi czytać Georgię Nicolson i tęskni za jej szalonymi pomysłami, śmiało może ją zastąpić Tracy Beaker. Nie będzie tam wprawdzie problemów z chłopakami, gdyż Tracy nie dorosła jeszcze do wieku, w którym się myśli o płci przeciwnej, ale jest niewiele mniej zabawna niż Georgia. Inne są ich problemy z racji wieku, jednak pomysłowość podobna. Naprawdę nie wiem, jak mogłam przez tyle lat sądzić, że książka jest nudna i nie dla mnie. Jest bardzo dla mnie, bo odpowiada mojemu poczuciu humoru, a może nawet przyda mi się w przyszłości, gdy zostanę matką i nie będę potrafiła zrozumieć swojego dziecka. Lub gdy będę chciała zarekomendować mojemu dziecku jego pierwszą książkę, zaraz po bajkach o misiach i księżniczkach.
Jest to doskonała pozycja dla większych dzieci, jak i dla rodziców. Można się uśmiać z małej Tracy i poznać świat dzieci trochę bardziej. Zabawne, jak Jacquelin Wilson trafnie zobrazowała małe i duże problemy dzieci i ich sposób widzenia świata. Książkę czyta się jednym ciągiem. I jednym tchem. I wcale nie przeszkadza trochę dziecięcy język, bardzo szybko można się do niego przyzwyczaić. Nie sposób nie polubić Tracy od pierwszych linijek. I choć trafiłam na drugą część przygód Tracy, nie mogę się już doczekać, aż wpadnie mi w ręce pierwsza część- „Historia Tracy Beaker”. Mam nadzieję, że znajdę ją w Internecie, bo bardzo chcę ją przeczytać i poczuć się znowu trochę w klimatach Georgii, za którą tęsknię już od paru lat. A jeśli nie możesz mieć jednego, musisz sobie znaleźć zastępstwo, prawda? Tracy zaś idealnie się do tego nadaje. Nawet jeśli książka jest zilustrowana typowo dla dzieci, nawet taka trzydziestolatka uśmieje się przy tym żywym dzieciaku, jakim jest Tracy. I nawet jeśli wiem, jak skończy się jej historia, chcę wrócić do jej początków, do momentu, w którym pisała swój dziennik z domu dziecka. Musiało to być jeszcze zabawniejsze niż druga część. Wiadomo jakie dzieci potrafią być okrutne i wygrać z tym okrucieństwem może tylko ktoś obdarzony taką wyobraźnią i odwagą jak mała Tracy.
Doprawdy nie mogę się doczekać tamtej pierwszej części. Gorąco rekomenduję nie tylko drugą część, którą miałam przyjemność czytać, ale i pierwszą, której mogę się tylko domyślać. Ale poznałam już trochę styl Wilson i bardzo chcę poznać wszystkie jej książki, także te dla dorosłych. Chociaż tych ostatnich trochę się obawiam, bo mogą nie być tak obrazowe i żywe jak te, pisane dla dzieci. No ale jak się nie spróbuje… Nie chcę zmarnować kolejnych lat czytając książki, które nie są nawet w połowie tak ciekawe, jak historia Tracy. Już dość zmarnowałam czasu, każąc czekać Tracy Beaker tyle lat w ciemnym pudle. Mój plan na najbliższe tygodnie to przeczytać tyle książek Jacquelin Wilson, ile tylko znajdę. Mówię tak, jak kiedyś, gdy miałam naście lat i gdy umiłowałam sobie jakiegoś autora, czytałam wszystko, co napisał i co leżało na półkach w bibliotece. Czy to nie wspaniałe? Znowu czuję się jak dziecko! I to jest bardzo ekscytujące! Wilson jest cudowną powieściopisarką, jeśli potrafiła mnie cofnąć w czasie do najlepszego etapu mojego życia. Dzisiaj po pracy biegnę do mojej szkoły języka angielskiego. Ostatnio mignęła mi tam jakaś inna książka Wilson. Nie mogę się doczekać, aż wpadnie w moje ręce! Wy też nie czekajcie dłużej i biegnijcie do biblioteki w poszukiwaniu jej książek. Wilson jest tego warta. Już dawno tak gorąco nie rekomendowałam współczesnej i to angielskiej książki! Mam nadzieję, że jest ona też dostępna w polskim przekładzie, dla tych, którzy nie znają angielskiego. Szkoda byłoby przegapić tak świetne książki.

P.S. W poszukiwaniu informacji o autorce dowiedziałam się, że seria o Tracy Beaker jest bardzo znana i na jej podstawie nakręcono film (serial?). Pomyśleć, że tak długo byłam nieświadoma skarbu, jaki trzymałam w swoim pudle z zapomnianymi książkami! Cieszę się, że wreszcie tam zajrzałam!

niedziela, 18 września 2016

Tata rządzi czyli 63 zasady szczęśliwego ojca/ Andrew Clover


„Tata rządzi czyli 63 zasady szczęśliwego ojca” Andrew Clovera jest jedną z najdziwniejszych książek, jakie w swoim życiu przeczytałam. Mam bardzo mieszane uczucie co do tej książki. Co więcej tak szczerze mówiąc to nie wiem o czym tak naprawdę jest i w jakim celu powstała. Czy jest to antyporadnik dla rodziców? Tytuł brzmi jak poradnik, natomiast nie ma w nim żadnych porad, jak wychowywać dzieci. Są jakieś zasady zawarte w tytułach krótkich rozdzialików, ale w większości nie miały one odzwierciedlenia w pokrótce skreślonej opowieści, która prawdopodobnie miała tłumaczyć tę zasadę. Na samym początku Andrew lekko ironizując wyśmiewa te wszystkie poradniki dla rodziców, czasem pisane przez ludzi którzy nie mają własnych dzieci, zatem mniemam, że jego własna książka miała być czymś bardziej pomocnym, co prawdziwie zgłębiłoby tajniki bycia rodzicem i może w jakiś sposób podpowiedziało skonfundowanym rodzicom, co zrobić, żeby z ich latorośli wyrośli dobrzy ludzie. I jak sobie ulżyć w rodzicielstwie. I jak zrozumieć swoje własne dzieci. Miały to być zasady, jakich nauczyły autora jego własne córki. Lecz stwierdzam po przebrnięciu dzielnie przez wszystkie zasady, że albo ja tej książki w ogóle nie zrozumiałam (nie jestem rodzicem), albo jest ona tak chaotyczna i niezrozumiała jak dziecięcy świat.
Ale wiecie co? Ja też kiedyś byłam dzieckiem i całkiem dobrze pamiętam ten etap w moim życiu, ponieważ był najszczęśliwszym okresem mojego istnienia. Dobra, nie pamiętam nic z tego, kiedy byłam małym brzdącem, który dopiero uczył się mówić, ale za to pamiętam doskonale co było później. Co więcej wiele z tego dziecka jeszcze we mnie zostało, więc tym bardziej wydaje mi się, że nie jest trudne zrozumienie dzieci. Trudne jest za to przebywanie z nim 24 godziny na dobę, kiedy nie ma się czasu dla siebie samego, a każdą minutę trzeba poświęcać na zabawę w gry, które każdego dorosłego człowieka zanudziłyby na śmierć. Więc stwierdzam, że chyba bardziej jest to książka o tym, jak to jest być rodzicem, skierowana dla osób, które jeszcze tego nie doświadczyły. I nie znają tego świata chaosu, w jakim żyją dzieci, kiedy wszystko, co znajduje się wokół Ciebie może służyć do zabawy. Są to raczej wspominki ojca i człowieka, który nie chciał być ojcem, niż choćby cień poradnika. Zatem jeśli szukacie złotych zasad jak wychowywać swoje dzieci, nie znajdziecie ich tutaj na pewno, mimo że autor przekonuje, że przekazuje w swojej książce zasady ojcostwa, wszystkie te, o których ojciec powinien wiedzieć. I że ta książka może nauczyć paru ważnych rzeczy. Ale wiecie co? Tych rzeczy nie można nauczyć się z książki, bo każdy inaczej przeżywa wydarzenia i inne nauki z nich pobiera. A przede wszystkim żadna książka nie pomoże człowiekowi wyciągnąć z drobnych spraw, które go otaczają, poczucia szczęścia, bo do tego trzeba mieć otwarty umysł i umiejętność wyciągania z życia tego, co najlepsze. Bez takiej umiejętności zmienimy się w narzekających i zirytowanych ludzi, nawet jeśli przeczytamy tysiąc wspomnień innych ludzi, którzy w rodzicielstwie odnaleźli szczęście.
Książka Andrew Clovera wydaje się właśnie takim zbiorem wspomnień. Ale wspomnień człowieka zirytowanego i niespełnionego w swojej karierze (przynajmniej w tym etapie, o którym pisze). Przez całą książkę przewija się zły humor naszego narratora, od czasu do czasu przeplatany zapewnieniami o szczęściu, jakie odnalazł dzięki temu, że pozwolił się zmusić do bycia ojcem. Są też zapewnienia o miłości, jaką obdarzył swoją partnerkę, matkę swoich dzieci, a jednak wielokrotnie ma się wrażenie, że Andrew wini ją za to, że jego kariera zwolniła tempo (mimo iż światło jego kariery było w tych latach tak nikłe jak poświata słoneczna chowającego się za horyzontem słońca). Szczerze mówiąc dla mnie ta książka jest zobrazowaniem tego, jakie życie staje się nie do zniesienia, gdy pojawiają się w nim dzieci. One kładą kres karierze, znajomym, przyjaciołom, miłości do kobiety, z którą się te dzieci ma i mimo usilnych prób, książka wcale nie pomaga tego zmienić. Ja z tych 63 złotych zasad nie wyczytałam jak to zrobić, aby zmienić swoje nastawienie do nagle zmieniających się warunków życia (chyba, że palenie trawki ma być odpowiedzią na wszystkie problemy). Jedynie znalazłam narzekanie na ciągłe zmuszanie do zabaw, na które nie ma się ochoty i ciągłą irytację, że nie można robić tego, co się chce. Jak dla mnie jest to obraz negatywny i zniechęcający do bycia rodzicem. Ale może właśnie o to chodziło? Żeby pokazać przyszłym rodzicom, na co się decydują i żeby uświadomić im, jak ważny jest to krok, zanim będzie za późno?
Owszem, są tam słowa o miłości, różne zapewnienia, które potem stają się zaprzeczeniem tego, o czym Andrew dalej pisze. Najpierw czytamy o tym, że Grace i Cassady uświadomiły Andrew co jest w życiu najważniejsze, by za chwile przeczytać o tym, jak autor ciągle popala zioło, żeby przetrwać w trudnym życiu codziennych obowiązków, do których zmusiła go żona. W jednym rozdziale czytamy, jak to Andrew kocha swoją Livy, by za chwilę przyłapać go na całowaniu się z koleżanką po fachu czy myśleniem o tym, jak to podnieca go jego sąsiadka. Powiem szczerze, że jeśli tak wygląda umysł każdego faceta, to ja od tej pory wyrzekam się ciekawości tego, o czym i jak myślą faceci. Andrew pokazuje nam jak chaotyczny i pełen sprzeczności jest umysł mężczyzny. Być może także ukazuje nam codzienną walkę męską między prawdziwymi pragnieniami, a tym, co mężczyzna może pragnąć. Andrew Clover pokazał mi, że facet ciągle musi się przywoływać do porządku, bo gdyby nie to, już dawno by zwiał od swojej kobiety, która zmusza go do rzeczy, których on nie chce i od obowiązków narzucanych mu przez życie. Także tych związanych z wychowywaniem dzieci. Być może dlatego tylu facetów miga się od zajmowania się własnymi latoroślami, od uciekania do kolegów, aby tylko nie sprzątać, nie przewijać i nie bawić się z dziećmi, po ucieczkę całkowitą włącznie. Andrew oczywiście został i stanął na wysokości zadania, ale przez całą książką mam nieodparte wrażenie, że ma o to żal do swojej partnerki i że napisał tę książkę właśnie dla niej, żeby pokazać jej, jaką ciężką walkę ze sobą stoczył i jak bardzo powinna mu być za to wdzięczna, że z nią został.
Przez te ciągłe żale człowieka, który musiał zostać w domu i zajmować się dziećmi, bo nie zarabiał na byciu komikiem wystarczających pieniędzy, by utrzymać rodzinę (mimo to uparcie odmawiającym zmiany profesji,) przez wieczne zirytowanie, zmęczenie i upalania się, nie spodobała mi się ani książka, ani bohater. Andrew sprawił, że nawet Livy zmieniła się w wiedźmę, przez co jej też nie mogłam obdarzyć sympatią, mimo iż wiem, że musiała być twarda wobec swojego partnera, jeśli chciała osiągnąć swoje cele. Każda z nas codziennie walczy ze swoim facetem o wpływy i przez to, że są oni uparci jak osły, wszystkie wychodzimy na czarownice z Eastwick. Mimo tej świadomości i tej wiedzy, że kobieta po prostu musi zmuszać faceta do różnych rzeczy, bo inaczej ten kompletnie by się na nią wypiął, nie byłam w stanie polubić Livy za to, jaką stworzył ją autor. Nie wiem czy ta kobieta naprawdę była taką egoistką i demoniczną głową rodziny, ale tak właśnie Andrew ją nam pokazał, co jakiś czas starając się złagodzić ten obraz zapewnieniami o swoim głębokim uczuciu do niej. Ale ja niestety tej miłości nie czułam i jeśli tak wygląda miłość według mężczyzny, to wszystkie jesteśmy stracone.
Zatem dla mnie jest to książka o byciu facetem, o jego problemach, o niezrozumieniu z każdej strony, z jakim mężczyzna musi się zmagać, o wygórowanych wymaganiach, jakie każdy mu rzuca. Jest to książka o przetrwaniu w świecie kobiet (wymagających kobiet). O tym, jak pracuje rozum mężczyzny (jest to obraz niezbyt pochlebny). Jest to także w jakiejś mierze książka o dzieciach, bo dzięki historyjkom z życia wziętym możemy zobaczyć, ile posiadanie dzieci wymaga od nas cierpliwości i poświęcenia. Ci, którzy mają dzieci, prawdopodobnie sami już się tego nauczyli, także ta książka może się jedynie przydać tym, którzy dopiero stoją u progu decyzji, czy mieć dzieci czy nie. Dzięki książce Clovera możemy zajrzeć w sekretny świat dzieci, podpatrzeć w co się bawią i co ich raduje. Zobaczyć ile uwagi wymagają od swoich rodziców i jak bardzo chcą ich wciągnąć w swój kolorowy świat. Ale jednocześnie jest to ostrzeżenie dla osób, które lubią mieć swój wolny czas a myślą o posiadaniu dziecka. Andrew podpowiada im jak ich życie diametralnie się zmieni gdy do rodziny wkroczy nowy członek. Zatem ta książka pomoże nam podjąć tę trudną decyzję i podpowie, byśmy zastanowili się 10 razy zanim tę decyzję podejmiemy.
Oprócz tego jest to książka o narzekaniu na swój los i o paleniu trawki. O zamianie ról w rodzinie i destrukcyjnemu wpływowi tej zamiany na rodzinę. O kłóceniu się o pieniądze i wolność. Innymi słowy- o zakładaniu rodziny i trudnościach, jakie na pewno napotkamy na swej drodze, gdy decydujemy się z kimś zamieszkać i mieć z nim/nią dzieci.
Na początku, gdy czytałam pierwsze rozdziały, które mówiły o tym jak Livy namawia Andrew na dziecko, myślałam, że polecę tę książkę swojemu facetowi. Chciał przeczytać coś ciekawego i wydawało mi się, że ta książka może się sprawdzić w jego przypadku. Uznałam, że „Tata rządzi” jest zabawna i pokazuje prawdziwe życie z punktu widzenia mężczyzny. Jednak w połowie, kiedy Andrew urodziły się już dzieci, stwierdziłam stanowczo, że ten tytuł nie jest dla mojego męża. Po prostu przestała być zabawna w swój początkowy, ironiczny sposób, a stała się chaotyczna i ogólnie nudnawa. Być może winę za to ponosi tłumacz, ale jeśli Andrew Clover jest takim samym komikiem, jaki objawia się między spisanymi jego ręką słowami, to nie dziwię się, że nie zrobił zawrotnej kariery. Książka być może śmieszyłaby dzieci, zwłaszcza gdy autor opisuje obrazki namalowane przez jego dziewczynki lub gdy się z nimi bawi w wymyślone postaci, ale dorosła osoba mogłaby się wyłącznie znużyć. Zwłaszcza taka, która w książce szuka małej ucieczki przed życiem rodzinnym. Bo jeśli sięgnie po „Tata rządzi”, trafi dokładnie do takiego samego świata, przed jakim chciała uciec.

Ogólnie mówiąc Andrew Clover nie zaciekawił mnie. Wręcz irytował swoją postawą wobec żony, ciągłym zmęczeniem i rozdrażnieniem a także wiecznym narzekaniem i obwinianiem innych za to, że coś mu się nie udawało. Takie przyznanie się do swoich myśli, nawet tych najgorszych kiedy udawał przed żoną, że pracuje, a tak naprawdę grał w gry video, wymagała dużej odwagi, jednak ja wciąż nie wiem, po co ta książka powstała. Jakiemu celowi tak naprawdę służyło to obnażanie swojej duszy? Czy to była pamiątka dla dzieci? Tylko czy im by się spodobała wiedza, że ich tatuś tak często był nimi zmęczony i że ich nie chciał? Czy żona, przeczytawszy te wywody, byłaby zadowolona, wiedząc, jak źle ją czasem oceniał? Czy chciałaby wiedzieć, że jej mąż jest w gruncie rzeczy leniwym narzekającym facetem oglądającym się za innymi kobietami? Czy opisy zabaw z dziećmi potrafią ubawić dorosłego? Bo jeśli jest to książka dla dzieci, to za dużo w niej prawdy, by pokazywać ją formującemu się umysłowi. Jak dla mnie jest to tylko biografia spisana językiem innym niż inne biografie, ewentualnie ostrzeżenie dla osób niezdecydowanych przed zakładaniem rodziny. Czy poleciłabym tę książkę? Raczej nie. „Tata rządzi” spodobałaby się ewentualnie kobietom, które lubią mściwe myśli i które lubują się w powtarzaniu sobie: „A widzisz, my też tak mamy! My też nie mamy czasu dla siebie. I dobrze Ci tak, poczuj jak to jest żyć w skórze kobiety!” Tylko czy komuś tak naprawdę jest to potrzebne? Książka powinna służyć relaksowi, tymczasem przy „Tata rządzi” można się tylko denerwować. Zatem dla spokoju Waszej duszy możecie tę książkę pominąć na Waszej liście.

niedziela, 11 września 2016

What Katy did next/ Susan Coolidge

Pisałam niedawno o wyższości klasyków nad książkami współczesnymi, doszukując się w nich morałów i nauk, czyli czegoś, co nie zawsze zawierają nowoczesne książki. Wspominałam wówczas, że klasyki nigdy mnie nie zawiodły i zawsze będę po nie sięgać, bo dają mi nie tylko rozrywkę, ale to coś, o co obecnie trudno w literaturze. O to głębokie porozumienie z autorem, to przywiązanie do bohaterów, których całymi latami nosi się w sercu, te emocje, które wyciskają łzy smutku jak i radości. Zawsze sięgnę po klasyki bez zbędnego zastanawiania się, bo wiem, że są to książki wartościowe w każdym calu. Natomiast nad książką współczesną najpierw się zamyślę, przeczytam streszczenie na okładce, zajrzę do środka, pomiędzy kartki, a i tak nie zawsze taki przegląd wypadnie pozytywnie dla autora.
Jednak tytuł „What Katy did next”, ostatnia część trylogii Susan Coolidge, dziewiętnastowiecznej amerykańskiej pisarki, nie spełnił swojej zwyczajowej roli, którą zawsze przypisywałam tego typu książkom. Zabrakło w niej pomysłu i wydaje mi się, że autorka napisała ją na siłę. Nie wiem co zawierają dwie poprzednie części („What Katy did”- „Po prostu Katy” i „What Katy did at school”- „Co Kasia robiła w szkole”), ale mam wrażenie, że mogą być znacznie ciekawsze. W ostatniej części, bohaterka, Katy Carr stoi u progu dorosłości, ma 16 lat i jest to wiek, w którym mogłaby śmiało wyjść za mąż. Nawet poznajemy jedną z jej przyjaciółek z dzieciństwa, która ma już nie tylko męża, ale i dziecko, zatem łatwo sobie wyobrazić, że trzynastolatka z pierwszej części, w ostatniej zmienia się w stateczną matronę, opiekującą się młodszymi jak i starszymi. A stateczne matrony nie mogą być ciekawe, wierzcie mi.
Zatem poprzednie książki Susan mogłyby dać mi więcej, jako że Katy w ostatniej części trylogii, która to część przypadkowo wpadła w moje ręce, objawia resztki swojej prawdopodobnej, dawnej żywiołowości, obiecując tym samym wiele (a przynajmniej więcej niż dała mi 16-letnia młoda kobietka, choć nie przypuszczam, aby była nawet w połowie tak interesująca jak choćby Ania z Zielonego Wzgórza) jeśli tylko sięgnę po pierwszą część opowieści o Katy Carr. Możliwe, że jeśli się z nią jeszcze kiedyś zetknę, to dam jej szansę, ale nie będę specjalnie wyszukiwać tych dwóch pozostałych i ku wszelkiemu prawdopodobieństwu, ciekawszych części.
Mimo wszystko, bazując na tym, co przeczytałam w „What Katy did next”, nie sądzę, aby trylogia Coolidge była tak porywająca jak „Dzieci z Bullerbyn” czy tak piękna jak „Małe kobietki”. Porównuję te książki nie bez powodu. Mianowicie łączy je to, że były pisane dla dzieci, a nawet bardziej- dla dziewcząt (w przypadku „Małych kobietek” i przygód Katy Carr) oraz to, że zdają się być pisane w podobnym tonie. Mają uczyć przez zabawę. Jednak pisarstwo Susan Coolidge stoi daleko w tyle za Astrid Lindgren czy Luisy May Alcott, daje się to wyraźnie wyczuć. Nawet jeśli Susan ma wiele do przekazania swoim czytelniczkom, to nie potrafi ich zaciekawić na tyle, by jej słuchały.
Dlatego też w ostatniej części mamy ułożoną młodą kobietę, nie zepsutą wielkim światem, miłą i uczynną, a także głęboko związaną z rodziną. Jeśli wcześniej była energiczna i pełna wyobraźni, to obecnie zostało z niej niewiele. Co może spowodować głęboki zawód dziewczętom, które pokochały małą Kasię Carr. Dorastająca młoda kobieta nigdy nie będzie tym samym co dziecko, a przekaz kierowany do dorastających, ale jeszcze dzieci, wpleciony w słowa i czyny człowieka dorosłego, nigdy nie trafi w dziesiątkę. Dzieci nie obchodzą zamążpójście i rodzenie dzieci, czy opieka nad innymi. Dlatego niemal dorosła Katy Carr traci swój urok w ostatniej części i należy już do zupełnie innego świata. Zupełnie jakby była Alicją w Krainie Czarów, której wreszcie udaje się znaleźć wyjście. Po jego przekroczeniu traci prawa do świata, z którego uciekła. Tak samo Katy straciła swoje przywileje trafiania z moralnym przekazem do swoich małych fanek. A podróżowanie po świecie nie przywróci jej tych przywilejów, bo dzieci nie obchodzi Europa, tylko ich własne podwórko.
            Tak oto Susan Coolidge pozbyła się swojego wpływu, jeśli takowy miała, na swoje młode czytelniczki. Zabrała im Katy którą znały i dała w zamian kogoś, kogo nie potrafią rozpoznać. Mnie natomiast, świeżej i nie znającej jej pisarstwa czytelniczce zaprezentowała młodą, podróżująca po Europie ułożoną i miłą kobietę, która śle listy zza morza do rodziny pozostawionej w Ameryce, opowiada historie bez akcji swojej młodej podopiecznej Amy, córce Pani Ashe, która zabrała ją w tę podróż, a cała książka jest tak pozbawiona akcji, jak opowiadania Katy Carr, co do których sama w końcu traci cierpliwość i serce.
Co do współczesnej książki o podobnym charakterze napisałabym, że jest nudna jak flaki z olejem, ale że do klasyków czuję większy respekt, napiszę, że opowieść o Katy mnie nie wciągnęła. Jedyny aspekt godny zainteresowania pojawił się dopiero w środku książki wraz z wkroczeniem na scenę Pułkownika Neda Worringtona, brata Pani Ashe, ale nie sądzę, aby był to temat zdolny zainteresować dzieci, dla których książka była przeznaczona. Ja to zupełnie inny temat (miłośniczka romansów ze mnie). Ale mimo wszystko, powiem wam że to lekka przesada, aby tak długo trzymać swoich czytelników na dystans i kazać im czekać aż do połowy książki na cokolwiek, co przełamałoby nudny schemat grzecznej dziewczyny zwiedzającej kolejne europejskie stolice (a i tak dać im z tego zaledwie dwa czy trzy rozdziały). Uważam, że to naprawdę za dużo, nawet dla tak cierpliwej osoby jak ja.

        Tak naprawdę gdyby nie język charakterystyczny dla czasów, w których pisała Susan, odłożyłabym tę książkę po dwóch czy trzech obszernych rozdziałach. Niewiele się w niej działo i niewiele zostało po dawnym charakterze Katy, którego słaby cień ostał się w jej 16-letnim ciele. Opis podróży był monotonny (mimo, że kocham podróżować, to kiepska byłaby z tych opowieści broszura turystyczna), tak jak opis tego, jak dobrze Katy opiekowała się swoją patronka i jej małą córeczką. Zapewne Susan Coolidge chciała przekonać tym samym swoje czytelniczki, że bycie grzecznym popłaca, bo dzięki temu można zobaczyć świat, ale jeśli tylko temu służyła ta ostatnia część, to nie warto jej było w ogóle pisać. Ostatnie sceny, w których Katy udowadnia, jak dzielnie potrafi walczyć o swoich podopiecznych, czy jak swoją czystością charakteru potrafi podbić nadpsute i ślepe serce, dodaje trochę kolorytu książce, ale jest to wciąż za mało, aby polecić ten tytuł. Wydaje mi się, że odpowiedniejsze do przeczytania będą dwie pierwsze części, bo chociaż ich nie znam, to mam nieodparte wrażenie, że przyniosą znacznie więcej niż ostatnia, napisana bez charakteru część trylogii Susan Coolidge. Tą marną i nie sprawdzoną rekomendacją zakończę post i pozostawię Wam do samodzielnej decyzji czy warto samodzielnie poszukać sensu w „Po prostu Katy” i „Co Kasia robiła w szkole”.

niedziela, 4 września 2016

Rozważna i Romantyczna plus porównanie książek Jane Austen


Dobrze jest od czasu do czasu wrócić do klasyków, starych, sprawdzonych książek, które kiedyś przyniosły nam radość. Niemal pewne jest to, że ponownie znajdziemy w nich ten czar, jaki był naszym udziałem wiele lat wstecz. Autorzy, którzy w przeszłości byli naszymi największymi bohaterami, dzisiaj mogą nam dać tak samo wiele jak kiedyś, wystarczy ich na nowo odkryć. Gdy jesteśmy już znużeni miernotą dzisiejszych artystów, warto sobie od czasu do czasu odświeżyć pamięć i przypomnieć, za co ceniliśmy tamte książki, które towarzyszyły naszemu rozwojowi, gdy najbardziej tego potrzebowaliśmy. Ja nigdy nie jestem zmęczona dobrą literaturą i nawet gdy znam książkę prawie na pamięć i tak czasem odnajduję w sobie potrzebę powrotu do tych znanych mi doskonale tytułów. Bo gdy znam każdą linijkę dialogu, w którym bohaterowie w swojej dumie i zaślepieniu obrzucają się wzajemnymi oskarżeniami (Duma i Uprzedzenie) lub pamiętam każdy moment, w którym doskonałą w każdym calu książkę rozświetla postać Rhetta Butlera, rycerza i awanturnika w jednym (Przeminęło z wiatrem) to znaczy, że książka zasłużyła sobie na to, abym ją pamiętała. I na pewno na to, aby do niej wracać milion razy.
Tak jest też z powieściami pióra Jane Austen. Są ponadczasowe i zawsze tak samo bawią. Jednak nie należy jej książek mierzyć tą samą miarą, gdyż są nieporównywalne. Niektóre noszą znamiona genialnego talentu, według mojej subiektywnej oceny, inne zaś wydają się być narodzone pod wpływem impulsu lub zwykłej potrzeby napisania kolejnego tytułu, żeby zarobić. Lub po prostu przelać na papier myśli narodzone podczas pisarskiej weny, takie nie do końca przemyślane, nie obrobione późniejszym, dokładnym ich przestudiowaniem. Z tego powodu jedne jej książki są lepsze, inne gorsze, ale każda z nich spisana jest pięknym językiem i dzięki temu bardziej interesująca.
Można się dzięki Jane Austen poduczyć kultury języka i kultury ogólnie, a co za tym idzie- dobrego wychowania. Wszystkie jej tytuły zawierają większą lub mniejszą dozę satyry na morale tamtych czasów (XIX w.) a każda krąży wokół zamążpójścia i korzyści, jakie można wyciągnąć z tego biznesu. I co nas może dziwić w dzisiejszych czasach- często to właśnie mężczyźni, pochodzący ze znakomitszych rodów lecz z jakiegoś powodu cierpiących na niedostatek pieniędzy, patrzyli przyjaźniej na panny z wysokim posagiem, nawet jeśli brakowało wybrankom rozumu. Jane Austen w swoich powieściach bardzo podkreślała wyższą rolę pieniędzy nad rozumem i wychodziła z tego całkiem zgrabna satyra, okraszona dużą dozą miłości, gdy spotykały się dwa równe sobie charaktery.
Już od dawna jestem zakochana w stylu Jane Austen. Po części dzięki temu, że pisze o miłości, moim ulubionym temacie, po części z powodu tej umiejętności opisywania w lekki i zabawny sposób ludzkich przywar. Do tego kwiecisty język czasów, z których autorka pochodzi, dodaje uroku każdej powieści.
Mimo to mam swoich ulubieńców, bo widzę, że mimo ogromnego talentu, Jane napisała tylko jedną powieść, która znacznie przekracza genialnością wszystko inne, co napisała. Mowa tu oczywiście o jej najbardziej znanej powieści, „Dumie i Uprzedzeniu”. Pozostałe jej tytuły nie dorastają do pięt tej pięknej historii i dziwię się czasem, dlaczego ta książka jest tak inna od pozostałych powieści, mimo iż pisana w tym samym stylu, co wszystkie inne i dotykająca tej samej tematyki. Ta książka jest bardziej dorosła, bardziej spostrzegawcza i bardziej romantyczna, a dawka ironii w niej zawarta lżejsza i zabawniejsza od wszystkiego innego, czego tknęła się Jane.
Dzisiaj, kiedy przypomniałam sobie treść dwóch z jej książek, zastanawiam się skąd ta przepaść między „Dumą i Uprzedzeniem” a pozostałymi pozycjami, które wyszły spod jej ręki? Czy była bardziej przemyślana? Czy był to wynik poprawek, jakie wniosła do pierwszej wersji, do szkicu zwanego „Pierwszymi wrażeniami”? Czy bardziej Jane Austen się na niej skupiła? Czy poświęciła jej więcej czasu niż innym? A może fakt, że książka powstała, jak mi się zdaje, na bazie „Rozważnej i Romantycznej”? Z takimi podwalinami „Duma i Uprzedzenie” musiała być sukcesem i to niepodważalnym aż po dziś dzień.
Według mojego uznania tylko „Emma” nosi widoczne ślady talentu, który stworzył „Dumę”. I tylko „Rozważna i Romantyczna”- gdyby tylko włożyć w serce Elinor trochę więcej życia, a ująć to Mariannie i w zamian dać jej choć cząstkę rozsądku Elinor- miałaby szansę naprawdę powtórzyć sukces „Dumy i Uprzedzenia”. A tak pozostały obie tylko tymi młodszymi, mniej utalentowanymi siostrami „Dumy”, mimo iż „Rozważna i Romantyczna” powstała pierwsza. I właśnie tę ostatnią mogę chociaż odważyć się porównać do Dumy, bo chociaż „Emma” również odstawała od pozostałych książek autorki, to jednak w stylu i stopniu dorosłości przemyśleń i spostrzeżeń, włożonych w usta Elżbiety i Jane, nie dorównywała swoim znakomitszym siostrom.
Pozostałe książki Jane, równie miłe i kwieciste, trzeba ułożyć na nieco niższej półce. Są słabsze, mniej przemyślane i mniej dorosłe. Uważam, że nie były podyktowane podszeptami geniuszu, a jedynie potrzebą napisania kolejnych książek. Możliwe też, że na jakości części z nich zaważył brak czasu lub słabe doświadczenie początkującej pisarki. Są o niebo lepsze od tego, co się obecnie wydaje, mimo to są mniej urodziwymi siostrami „Dumy i Uprzedzenia”, „Emmy” oraz „Rozważnej i Romantycznej”. Zwłaszcza „Opactwo Northanger”, pisane, co dziwne, w tych samych latach co piękna „Duma i Uprzedzenie” jest trochę zbyt infantylne jak na pisarkę, która stworzyła czytaną do dziś z takim samym smakiem historię Elizabeth Bennet i Fitzwiliama Darcy’ego, zwanego Panem Darcym. Któż nie kojarzy nazwiska Darcego? Natomiast nikt nie pamięta o Katarzynie Morland i Henryku Tilney, bohaterów „Opactwa”. To dobitnie świadczy o jakości obu książek. Z kolei nawet nie pamiętam o czym były „Perswazje”, podczas gdy wydaje mi się, że pamiętam każdy wers z „Dumy”. Jak ktoś może pisać tak nierówno, raz dając popis niezwykłego talentu, innym zaś razem pisząc poprawnie, ale jednak bez tych emocji, bez tej iskry, bez mocy dotarcia do serca tego samego czytelnika, którego porwała swoją inną powieścią? Tego nie potrafię zrozumieć nawet po latach. Myślę, że to już na zawsze pozostanie dla mnie tajemnicą.
Wracając do sedna sprawy należy tu podkreślić jeszcze jedną ważną rzecz na obronę pewnie już częściowo zapomnianych przez współczesne społeczeństwo książek. Mianowicie to, że klasyki mają niezwykła moc rozwiązywania mojego języka. Tak jak przy innych, współczesnych książkach czasem nie wiem, co napisać, bo nie urodziły się we mnie żadne specjalne wrażenia po zapoznaniu się z ich treścią, tak w przypadku klasyków, nawet czytanych po raz kolejny, zawsze mam coś nowego do powiedzenia. Często bywa tak, że podczas piania postu nie nadążam za własnymi myślami, mimo iż piszę dość szybko. Klasyki zawsze polecę, bo wiem, że nie zawiodą. Za to właśnie je kocham, za tę stuprocentową pewność, że zadowolą każdego. I jak tu się oprzeć chęci czytania ich wciąż od nowa?
Ja nie mam takiej siły w sobie, dlatego, kiedy nadarzyła się okazja, aby przeczytać „Rozważną i Romantyczną” w oryginale, zdecydowałam się od razu. Mimo iż wiedziałam, że ciężko będzie mi przebrnąć przez staroangielszczyznę, to miałam przeczucie, że moja ukochana autorka z czasów dzieciństwa i tym razem mnie nie zawiedzie. Miałam oczywiście rację i spędziłam z Elinor i Marianną wiele wspaniałych chwil, zachwycając się po raz kolejny talentem oratorskim pisarki.
Mimo, że „Rozważna i Romantyczna” nie jest tak porywająca jak „Duma i Uprzedzenie” i nie ma w niej tyle akcji co w „Emmie” czy innych książkach Jane, to stoi ona wyżej na mojej własnej top liście książek tej autorki. Umieściłam ją ponad innymi tytułami (za wyjątkiem „Dumy i Uprzedzenia”), stoi nawet ponad „Emmą”, którą się tak zachwycałam podczas pisania pierwszego postu o Austen. Cenię „Rozważną i Romantyczną” za wyważony język i dorosłe spojrzenie na opisane wydarzenia. Za subtelność spostrzeżeń i stworzenie tak różnych kreacji dwóch sióstr. A nawet za spokojna i rozważną miłość Eleonory do Edwarda Ferrasa. Choć tak daleko im do Elżbiety Bennet i Pana Darcego, zasługują na uznanie za wierność i umiejętność pogodzenia się z losem, aby nie krzywdzić innych. „Emma” musiała przegrać z taką konkurencją.
Co więcej, wprawdzie dopiero po wielu latach i ponownym odczycie, ale zauważyłam wpływ „Dumy i Uprzedzenia” na „Rozważną i Romantyczną”. Może się mylę, może „Duma” powstała jako druga, ale patrząc na to, że „Duma” została wydana pierwsza, a do obu książek autorka wprowadziła poprawki (jak znaczne, tego się nie doczytałam), myślę, że moje podejrzenia mogą mieć w sobie dużo prawdy.
Wydaje mi się, że gdyby nie „Rozważna i Romantyczna”, „Duma” nigdy nie byłaby taka, jaką możemy ją obecnie czytać. Nie byłaby taka piękna, porywająca i doskonała, jaką jest dzisiaj. Te podejrzenia zrodziły się we mnie gdzieś w połowie książki, aby pod koniec stać się niemal pewnością. Zbyt dużo jest zbieżności w obu tych książkach i jestem przekonana, że bohaterowie „Rozważnej i Romantycznej” byli pierwowzorami postaci w „Dumie i Uprzedzeniu”, dojrzewając w umyśle autorki i uzyskując obecne oblicze podczas wnoszenia poprawek do pierwotnego tytułu „Pierwsze wrażenia”.
Jakie to są zbieżności? Otóż na przykład w obu książkach mamy dwie siostry, na których skupia się uwaga autorki, mimo iż rodziny Bennetów i Dashwoodów składają się z większej ilości członków. W obu książkach siostry są bardzo ze sobą związane, mimo że tak różne charakterem. Jeśli tchnąć w Eleonorę trochę więcej życia, mamy Elżbietę. Jane Bennet zdaje się być uosobieniem Marianny, tylko delikatniejszą jej wersją, przeżywającą wszystko w skrytości ducha, pozwalając jedynie Elżbiecie zajrzeć czasem w zakamarki swojej duszy. George Wickham, bezduszny uwodziciel o nienagannych manierach, wyrósł ze swojego młodszego, bardziej niewinnego brata z resztkami skrupułów, Johna Wiloughbyego. W Pułkowniku Brandonie i jego podopiecznej łatwo zauważyć Pana Darcyego i jego nieletnią siostrę Georgianę, uwiedzioną w przeszłości przez Wickhama. Lucy Steel brzmi jak Karolina Bingley, obie zaś mają chrapkę na mężczyzn, którzy byli przeznaczeni dla Eleonory i Elżbiety. Jest tu wiele powiązań między charakterami bohaterów jak i ich historiami, z tym że w „Dumie” wszystko było lepiej i głębiej „narysowane”.
Kiedyś napisałam, że zaraz po „Dumie i Uprzedzeniu” plasuje się „Emma”. Dzisiaj jednak muszę oddać sprawiedliwość Eleonorze i Mariannie. Ich historia była doroślejsza niż historia Emmy Woodhouse. Uważałam kiedyś opowieść o Emmie za lepszą, bo wydawała mi się ciekawsza. Więcej się w niej działo i to mnie przekonało o wyższości tej powieści nad „Rozważną i Romantyczną”. Dzisiaj jednak muszę przyznać z pewną dozą niechęci (nie lubię zmieniać zdania o książkach, które przeczytałam jako dziecko, bo uważałam siebie wtedy za nieomylną jeśli chodzi o utwory i autorów), że ta druga pozycja bardziej zasługuje na miano lepszej, jako że jest lepsza pod każdym względem, bardziej przemyślana, podczas gdy „Emma” służyła prostszej rozrywce i była po prostu ciekawą książką napisaną przez Jane Austen, z jej pięknym językiem.
Jednak postacie w niej zawarte nie były tak przemyślnie wykreowane i nie miały tak głębokich charakterów jak Elżbieta, a zwłaszcza Eleonora. Ta druga przegrywa z tą pierwszą tylko dlatego, że wszystkie inne postacie w „Dumie i Uprzedzeniu” są ciekawsze niż te, które spotykamy w kręgu znajomych Eleonory, jednak ona sama wznosi się nad charakterem Elżbiety Bennet. Eleonora potrafiła na wszystko spojrzeć rozsądnie i widzieć wszystkie odcienie szarości. Mimo iż sama cierpiała za siebie i swoją siostrę, potrafiła wybaczać, nie proszona nawet o to wybaczenie. Natomiast Elżbieta żyła tylko swoimi uprzedzeniami i miłością do siostry, obie zaś te sprawy zaślepiały ją, sprawiając, że była bardziej ludzka i żywa, mniej doskonała ze swoimi wadami. Mimo jednak wyższości Eleonory nad Elżbietą, pokochałam ją bardziej niż Eleonorę, właśnie przez tę niedoskonałość. Była mniej wyidealizowana i dzięki temu bliższa mi, podczas gdy Eleonora ze swoim stoickim spokojem i zrozumieniem mogłaby być aniołem, gdyby dodać jej skrzydła.
Zrobiło się z tego tematu porównanie twórczości Jane Austen, a miało być o „Rozważnej i Romantycznej”. Trzeba tu przyznać, że doceniłam tę książkę tak, jak na to zasługuje, dopiero po latach. W przeszłości działałam bardziej impulsywnie, umieszczając książki na półkach mojej pamięci na świeżo, zaraz po ich przeczytaniu, segregując je bezlitośnie na książki do większej i mniejszej adoracji i takie, po które więcej nie zamierzałam sięgać z powodu braku tego czegoś, tej iskry rozpalającej moją wyobraźnię. Nie sadziłam, że kiedykolwiek w moim życiu zdarzy się taki moment, że będę musiała zrobić inwentaryzację w swojej pamięci i poprzestawiać umieszczone tam lata temu książki na inne półki. Ale Eleonora i Marianna sprawiły, że czuję się do tego zobowiązana. Co więcej, sprawiły one, że nie tylko przeczytam ponownie „Rozważną i Romantyczną” w przekładzie polskim, ale i sięgnę po pozostałe książki Jane. Jestem ciekawa efektu. Zwłaszcza wobec tych tytułów, których prawie w ogóle nie pamiętam. Być może okaże się, że poznam Jane Austen od nowa.
Gdyby nie spokój i opanowanie oraz wyczucie smaku Eleonory oraz prowadzenie narracji z jej punktu widzenia, mogłabym się pokusić o stwierdzenie, że zbyt mało się w „Rozważnej i Romantycznej” dzieje, aby oddać hołd należny tej książce. Zwłaszcza początek, gdy rodzina Dashwoodów zmuszona jest opuścić na zawsze dom, z którym wiązało się tyle pięknych wspomnień i trafia do Park Cottage pod opiekę Sir Johna Middletona, właściciela majątku. Zanim na scenę wkracza Wiloughby, nie dzieje się nic ważnego, autorka skupia się głównie na rodzinie Middletonów i kręgu ich znajomych, wyśmiewając brak rozumu i zdolności poprowadzenia inteligentnej konwersacji przez kobiety z pozycją i majątkiem oraz brak manier i wyczucia niektórych z nich. Opisywanie sylwetek ludzi tłoczących się wokół głównych bohaterek zawsze dawał ogromne pole do popisu dla sarkazmu Jane Austen.
Również na samym początku daje się odczuć ważność sylwetki Pułkownika Brandona, mimo że znika chwilę po tym, jak go poznajemy. Potem znowu robi się monotematycznie, gdyż cała uwaga autorki skupia się na przeżyciach Marianny związanych z przeżywaniem swojej pierwszej romantycznej miłości. Ratuje tę sytuację Eleonora i jej głębia, opanowanie i przemyślenia na temat sytuacji rodziny oraz nieokiełznany temperament Marianny jako kontrast. Marianna zadziwia swoją żywiołowością, która czasem ją zaślepia, powodując, że nie liczy się ona ze słowami, podczas gdy Eleonora zawsze gotowa jest stać na straży moralności i dobrego wychowania swojej siostry oraz dbać o dobre imię rodziny. Dlatego jej charakter oceniam wyżej niż Marianny, która czasem się zapominała i nie zważała na to, co dyktowało dobre wychowanie, tylko dlatego, że zachłystywała się życiem i każdego zachęcała do tego samego. Łagodność tym razem zwyciężyła w moich oczach z żywotnością.
Jednak to właśnie Mariannie możemy podziękować za to, że akcja wreszcie potoczyła się szybszym tempem, gdy Wiloughby zniknął nagle z pola widzenia, nie wyjaśniając nikomu powodów swojego dziwnego zachowania. Wówczas nie możemy opanować niepokoju,  który wzbudziło w nas jego pożegnanie z rodziną Dashwoodów, zwłaszcza że Marianna nie chciała nikomu wyjaśnić, co ich tak naprawdę łączyło i dlaczego jego wyjazd miał na nią tak mocny wpływ.
Gdy zaś siostry wyjeżdżają do Londynu na zaproszenie Pani Jennings, a Wiloughby nie odpowiada na listy, zaczynamy przeczuwać, że Mariannę czeka lekcja życia, której ta się nie spodziewała, uważając, że życie jest jedną wielką i piękną przygodą, którą mamy obowiązek przeżyć jednym tchem. Gdy na scenę ponownie wkracza Porucznik Brandon, ze swoją sekretną opowieścią, która rzuca nieco światła na dziwne zachowanie się Wiloughbiego wobec młodszej Dashwoodówny, przyłapujemy się na tym, że ciężko nam się oderwać od książki, mimo że jeszcze w Barton, gdy życie Dashwoodów biegło spokojnym, wiejskim rytmem, nie sądziliśmy, że z tej książki da się jeszcze wykrzesać jakąś iskrę.
Jak już wspomniałam akcja nie toczy się tak żywo jak w „Dumie” czy „Emmie”, a nawet „Opactwie”, jednak swoją głębią przykuwa. A także uczy. Uczy tego, że żywiołowość nie zawsze jest cechą pozytywną, gdy serce panuje nad rozsądkiem i nad słowami oraz czynami, których nie potrafimy potem cofnąć. Pokazuje nam, że trzeba nad sobą panować i nie ujawniać światu wszystkich zakątków swojej duszy, ponieważ w razie niepowodzenia, gdy będziemy się chcieli schować w swojej skorupie, wszyscy dookoła będą komentować ten ból, który chcielibyśmy zachować dla siebie, potęgując jeszcze nasze cierpienie. Łatwiej zachować przytomność umysłu w negatywnych sytuacjach, kiedy nikt się nie domyśla, co się dzieje w naszej duszy. Łatwiej utrzymać uśmiech na twarzy, gdy świat nie widzi, jak cierpimy. Tego wszystkiego uczy nas Eleonora.
Jak widać można się z tej książki paru rzeczy nauczyć, jednocześnie relaksując się przy niej dzięki dobrze poprowadzonej narracji i wyszukanemu słownictwu. Dzięki tym dwóm cechom daję książce bardzo wysokie noty mimo braku porywającej fabuły. Jednak fabuła to nie wszystko, potrzebna jest jeszcze klasa, aby mnie pozytywnie zaskoczyć i zapisać się na trwałe na liście moich tytułów godnych poklecenia. A klasy Jane Austen nie można odmówić.

Jeśli więc poszukujecie dobrych klasyków o miłości, polecam Wam każdą z książek Jane, z naciskiem na „Rozważną i Romantyczną”. Zobaczycie, że można ją czytać wielokrotnie bez znudzenia, a po jej przeczytaniu człowiek czuje się jakby trochę tej klasy uszczknął dla siebie. Jest to książka bardzo dojrzała i myślę, że przetrwa następne pokolenia, przekazywana z rąk do rąk. Jeśli więc chcecie mieć w tym swój chwalebny udział, a nie znacie jeszcze tej autorki, biegnijcie do biblioteki, bo gwarantuję Wam, że każda szanująca się biblioteka posiada egzemplarz tej świetnej książki. A gdy już ją przeczytacie, polećcie swojej córce, gdy osiągnie już wiek, w którym będzie potrafiła cieszyć się tą książką jak i całą wspaniałą epoką. Epoką dam i dżentelmenów, epoką, w której żyła i kochała Jane Austen.